Khai báo hải quan là gì? Thủ tục khai báo hải quan như thế nào?

Cập nhật lần cuối: 13/09/2024.

Với chính sách mở cửa giao thương hàng hoá, nhà nước Việt Nam đang ngày càng giảm bớt thủ tục tại cơ quan xuất nhập khẩu. Trong đó, khai báo hải quan là một trong những thủ tục bắt buộc của các cá nhân/doanh nghiệp cần phải khai khi muốn nhập hoặc xuất hàng ra nước ngoài. Khai hải quan được thực hiện trên tờ khai hải quan giấy hoặc được thực hiện theo phương thức điện tử. Trong đó, phương thức điện tử đang ngày càng trở nên chiếm đa số bởi nó diễn ra thuận lợi hơn, nhanh chóng hơn và đơn giản hóa thủ tục hành chính. Luật Bistax có bài chia sẻ về nội dung khai báo hải quan là gì? Trình tự thủ tục thực hiện khai báo hải quan như thế nào?

Khai báo hải quan là gì?

Khai báo hải quan là những thủ tục bắt buộc tại cửa khẩu, cảng biển, cảng hàng không, cho phép hàng hóa, phương tiện vận tải được phép xuất / nhập khẩu ra khỏi biên giới quốc gia Việt Nam.

Tờ khai báo hải quan là chứng từ đặc biệt quan trọng trong hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa. Bất kì một mặt hàng gì khi xuất khẩu hoặc nhập khẩu đều phải truyền tờ khai hải quan để có được tờ khai hải quan và làm thủ tục hải quan.

Tờ khai báo hải quan có tên tiếng anh là Customs Declaration, là văn bản mà chủ hàng (người xuất khẩu & người nhập khẩu) hoặc chủ phương tiện phải kê khai đầy đủ thông tin chi tiết về lô hàng khi tiến hành xuất khẩu, nhập khẩu ra vào lãnh thổ Việt Nam.

Mục đích của việc khai báo hải quan

Đối với việc khai báo hải quan, xét về lợi ích và mục đích chính vẫn có hai nguyên nhân chính:

• Để nhà nước tính và thu thuế.
• Để quản lý hàng hóa, đảm bảo hàng hóa ra/vào lãnh thổ Việt Nam không thuộc danh mục cấm như:
  – Ngà voi, súng, ma túy vào Việt Nam
  – Xuất khẩu chính ngạch không thể xuất đồ cổ, động vật hoang dã ra khỏi Việt Nam

Khai sai tờ khai hải quan có phải chịu trách nhiệm hình sự hay không?

Đối với chủ thể là cá nhân

Căn cứ theo quy định tại điểm e khoản 1 Điều 200 Bộ luật Hình sự 2015 (được sửa đổi bởi điểm a khoản 47 Điều 1 Luật Sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017) quy định về tội trốn thuế như sau:

Tội trốn thuế

Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây trốn thuế với số tiền từ 100.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng hoặc dưới 100.000.000 đồng nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi trốn thuế hoặc đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 188, 189, 190, 191, 192, 193, 194, 195, 196, 202, 250, 251, 253, 254, 304, 305, 306, 309 và 311 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm:

…

e) Khai sai với thực tế hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu mà không khai bổ sung hồ sơ khai thuế sau khi hàng hóa đã được thông quan, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 188 và Điều 189 của Bộ luật này;

Như vậy, hành vi khai sai tờ khai hải quan bị xem là hành vi trốn thuế và sẽ bị xử lý hình sự nếu đáp ứng đầy đủ các điều kiện sau:

– Không khai bổ sung hồ sơ khai thuế sau khi hàng hóa đã được thông quan

– Thuộc một trong các trường hợp sau:

+ Số tiền trốn thuế từ 100.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng; hoặc

+ Số tiền trốn thuế dưới 100.000.000 đồng nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi trốn thuế hoặc đã bị kết án về tội trốn thuế hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 188, 189, 190, 191, 192, 193, 194, 195, 196, 202, 250, 251, 253, 254, 304, 305, 306, 309 và 311 của Bộ luật Hình sự 2015, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm.

Nếu hành vi khai sai tờ khai hải quan mà đáp ứng đầy đủ các điều kiện nêu trên thì có thể bị phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm.

Đối với các hành vi trốn thuế với số tiền từ 300 triệu đồng trở lên hoặc hành vi có tính chất mức độ nguy hiểm cao (như có tổ chức, tái phạm nguy hiểm,…) còn có thể bị phạt tiền từ từ 500 triệu đến 4,5 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 01 đến 07 năm.

Đối với pháp nhân

Hành vi khai sai tờ khai hải quan của pháp nhân sẽ bị xử lý hình sự đối với tội trốn thuế khi đáp ứng các điều kiện sau:

– Không khai bổ sung hồ sơ khai thuế sau khi hàng hóa được thông quan;

– Thuộc một trong các trường hợp sau:

+ Số tiền trốn thuế từ 200.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng; hoặc

+ Số tiền trốn thuế từ 100.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi trốn thuế hoặc đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 188, 189, 190, 191, 192, 193, 194, 195 và 196 của Bộ luật Hình sự 2015, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm.

Pháp nhân phạm tôi trốn thuế sẽ bị phạt tiền hoặc bị đình chỉ hoạt động vĩnh viễn tùy vào mức độ và tính chất của hành vi.

Lưu ý: trong trường hợp cá nhân khai sai tờ khai hải quan những đã khai bổ sung trước khi cơ quan hải quan phát hiện hoặc trước khi có quyết định kiểm tra hàng hóa sau thông quan thì sẽ không bị xử lý hình sự.

Các bước trong quá trình làm thủ tục hải quan nhập khẩu hàng hóa:

• Xác định loại hàng hóa nhập khẩu
• Kiểm tra bộ chứng từ hàng hóa
• Đăng kí kiểm tra chuyên ngành (nếu có)
• Khai và truyền tờ khai nhập khẩu
• Chuẩn bị chứng từ để mở tờ khai nhập khẩu
• Nộp thuế và hoàn tất thủ tục hải quan

Chứng từ khai báo hải quan gồm có:

• Hợp đồng thương mại (Commercial Contract)
• Hóa đơn thương mại : ( Commercial Invoice )
• Phiếu đóng gói ( Packing List)
• Vận đơn ( Airway Bill / Bill of lading)
• Giấy phép ( nếu có)
• Giấy chứng nhận xuất xứ (C/O) (nếu có)
• Giấy tờ chuyên ngành tùy theo mặt hàng cụ thể.

Nội dung cơ bản của Tờ khai hải quan

• Phần 1: bao gồm: Số tờ khai, mã phân loại kiểm tra, mã loại hình, mã chi cục, ngày đăng ký tờ khai.
• Phần 2: gồm: Tên và địa chỉ của người xuất khẩu, nhập khẩu.
• Phần 3: thông tin chi tiết lô hàng như bill, địa điểm lưu kho, địa điểm xếp hàng dỡ hàng, phương tiện vận chuyển, ngày xuất ngày cập, số lượng hàng…
• Phần 4: Hóa đơn thương mại, trị giá hóa đơn…
• Phần 5: Thuế và sắt thuế phần này sau khi ta nhập chi tiết các mặt hàng thì hệ thống tự động xuất ra cho mình luôn.
• Phần 6: phần dành cho hệ thống hải quan trả về
• Phần 7: Phần ghi chú về tờ khai hải quan
• Phần 8: List hàng hóa

Cách khai báo hải quan điện tử đúng và chính xác

Bước 1: Mua phần mềm khai báo, chữ kí số và chuẩn bị chứng từ để khai hải quan

Để việc khai báo hải quan được đúng và chính xác, bạn cần chuẩn bị đầy đủ các hồ sơ sau đây:

• Tìm hiểu và lựa chọn 1 trong 2 phần mềm chính thức dùng cho khai báo hải quan điện tử là phần mềm ECUS và FPT.
• Mua thiết bị chữ ký số để đăng ký thông tin trên hệ thống hải quan
• Scan tất cả những giấy tờ chứng từ cần khai báo ở trên

Bước 2: Đăng ký mới tài khoản

Bạn đăng ký và điền đầy đủ thông tin theo hướng dẫn để có được mã người dùng, mật khẩu…

Bước 3:  Lên tờ khai.

Sau khi có đầy đủ bộ chứng từ xuất nhập khẩu (contract, invoice, packinglist) thì người khai hải quan dựa vào những chi tiết tiết trên tờ khai để lên tờ khai hải quan theo những thông tin trên hệ thống.

Bước 4: Truyền tờ khai

Sau khi lên tờ khai đây đủ thì mình truyền tờ khai lên hệ thống hải quan, Sau khi truyền số liệu, bạn sẽ nhận được thông tin phản hồi từ cơ quan hải quan. Trường hợp hệ thống phát hiện thấy lỗi, sẽ có thông báo trên màn hình máy tính để bạn sửa lại. tính thuế nhập khẩu

Khi các bước thực hiện và số liệu sơ bộ hợp lệ, hệ thống sẽ trả về về số tờ khai hải quan, kết quả phân luồng. Bạn sẽ thực hiện một trong các lựa chọn sau:

+ Luồng xanh (kí hiệu số “1”): Bạn được miễn kiểm tra hồ sơ giấy và miễn kiểm tra thực tế. Sau khi lô hàng được cơ quan hải quan chấp nhận thông quan thì chỉ cần cầm tờ khai xuống đăng kí và sẽ được thông quan luôn. ( khi có tiền thuế ( nếu có) vào tài khoản hải quan).

+ Luồng vàng (kí hiệu số “2”): Kiểm tra hồ sơ hải quan. Nếu được yêu cầu sửa đổi, bổ sung hồ sơ hải quan thì doanh nghiệp thực hiện theo yêu cầu và xuất trình hồ sơ giấy để cơ quan hải quan kiểm tra. Nếu lô hàng được chấp nhận thì được  thông quan, nếu cơ quan hải quan yêu cầu kiểm tra thực tế hàng hóa thì phải kiểm hóa giống như trường hợp bị luồng đỏ.

+ Luồng đỏ (kí hiệu số “3”): Doanh nghiệp xuất trình hồ sơ giấy và hàng hóa để cơ quan hải quan kiểm tra thực tế hàng hóa. commercial invoice

Hiên nay có hai cách để thực hiện kiểm hóa :

Đó là hải quan trực tiếp xuống mở container ra kiểm tra thực tế hàng hóa, hai là thực hiện qua máy soi kiểm hóa.

Bước 5: Đóng dấu thông quan và lấy hàng.

Bước 6: Nhập dữ liệu vào phần mềm.

Lưu ý: khi truyền tờ khải hải quan bạn phải điền chính xác những thông tin trên tờ khai, và cần đọc những thông tư, nghị định có liên quan đến nội dung được yêu cầu trên tờ khai. Bạn không cần điền thông tin ngày khai báo do phần mềm sẽ tự động cập nhật.

Những điều cần lưu ý khi làm thủ tục thông quan hàng hoá nhập khẩu

• Khi làm thủ tục nhập khẩu hàng hoá, doanh nghiệp cần lưu ý một số vấn đề sau:
• Mỗi tờ khai sẽ được khai tối đa 50 mặt hàng, neus nhiều hàng hơn phải dùng nhiều tờ khai và chúng được liên kết với nhau bằng số nhánh của tờ khai.
• Trị giá tính thuế. Nếu như người khai hải quan thực hiện nghiệp vụ đăng kí tờ khai và khai thông tin nhập khẩu trong cùng 1 ngày thì sẽ có tỷ giá tính thuế. giống nhau. Còn nếu như làm thủ tục tỏng 2 ngày có tỉ giá khác nhau thì doanh nghiệp sẽ báo lỗi. Khi đó, người khai hải quan sẽ dùng nghiệp vụ IDB để báo lại, thực chất là gọi lại IDA.
• Thuế suất. Khi người khai sử dụng IDA, hệ thống sẽ tự động lấy thuế suất tại ngày dự kiến khai báo IDC để điền vào.
• Hàng hoá thuộc diện được miễn thuế, giảm thuế. Đây là điều doanh nghiệp cần lưu ý để đảm bảo lợi ích cho mình khi tiến hành khai báo trên hệ thống.
• Hàng hoá chịu thuế VAT. Doanh nghiệp cần nhập mã thuế suất thuế VAT vào mục có sẵn trên màn hình để đăng ký khai báo nhập khẩu.
• Nếu doanh nghiệp không đủ điều kiện đăng ký tờ khai. Hệ thống sẽ từ chối cấp số tờ khai và báo lỗi. Tuy nhiên nếu như hàng rơi vào những trường hợp cấp bách như cứu trợ, phục vụ an ninh quốc phòng thì vẫn được hệ thống chấp nhận.
• Đăng ký bảo lãnh riêng trước khi cấp số tờ khai. Nếu rơi vào trường hợp này, doanh nghiệp cần chắc chắn số vận đơn phải khớp với số vận đơn khai trong màn hình nhập liệu.
• Nếu như cùng một mặt hàng mà thời hạn nộp thuế khác nhau, người khai sẽ phải khai trên nhiều tờ khai khác nhau để tương ứng với từng thời hạn nộp thuế.

Dịch vụ khai báo hải quan trọn gói tại Luật Bistax

Việc khai báo hải quan tuy đã được tinh giản thủ tục nhưng vẫn còn gây nhiều khó khăn trong việc phân loại hàng hoá đối với những ai chưa có kinh nghiệm. Luật Bistax là một trong những đơn vị chuyên về dịch vụ khai báo hải quan uy tín tại TPHCM. Với đội ngũ nhân viên giàu kinh nghiệm, chúng tôi sẽ thay mặt khách hàng hoàn tất tất cả mọi thủ tục, khách hàng chỉ cần chuẩn bị hàng hoá đúng và giấy tờ cơ bản hợp lệ => việc còn lại là có Luật Bistax lo.

Lợi ích khi chọn dịch vụ khai báo hải quan của Luật Bistax

• Kiểm tra và hoàn thiện bộ hồ sơ trước khi xuất khẩu, nhập khẩu theo quy trình
• Ký và giao nhận hồ sơ tại địa chỉ của Khách hàng (nội thành TPHCM), giúp Khách hàng tiết kiệm thời gian đi lại.
• Giá dịch vụ hải quan cạnh tranh
• Chất lượng dịch vụ chuyên nghiệp uy tín và ổn định
• Giao hàng nhanh, đúng giờ
• Không phát sinh chi phí thủ tục Hải quan
• Hỗ trợ xử lý nhanh chóng các lô hàng gấp
• Dịch vụ chăm sóc khách hàng chuyên nghiệp

Khi có nhu cầu nhập hoặc gửi hàng đi nước ngoài, hãy liên hệ ngay đến dịch vụ khai báo hải quan của Luật Bistax. Chúng tôi sẽ giúp bạn thông quan một cách nhanh chóng và an toàn nhất.